Evaluatie ANVS naar de Tweede Kamer gestuurd

De ANVS en het onderzoek

De ANVS zorgt voor de monitoring en nationale uitvoering van internationale afspraken op het gebied van nucleaire veiligheid en stralingsbescherming. De ANVS heeft acht wettelijke taken die ze uitvoert op de werkterreinen nucleaire veiligheid en stralingsbescherming:  

• Advisering over beleid en wet- en regelgeving 
• Vergunningenverlening en andere autorisaties 
• Overheidsorganisaties ondersteunen met kennis 
• Rol in crisisvoorbereiding en crisisrespons 
• Toezicht op en handhaving van straling en nucleaire veiligheid 
• Internationale samenwerking 
• Onderzoek doen en laten doen 
• Publieksvoorlichting 

In het onderzoek is gekeken naar de doeltreffendheid, doelmatigheid, bekostiging en interne/externe governance. Het betrof een wettelijke evaluatie, conform de Kaderwet zbo’s. 

Bevindingen

Het is aannemelijk dat de ANVS doeltreffend was in evaluatieperiode, maar de mate waarin is niet exact vast te stellen. Onder meer de volgende indicaties hebben tot deze conclusie geleid: 

• De ANVS heeft haar wettelijke taken uitgevoerd en deze zijn op transparante wijze belegd binnen de organisatie.  
• Een belangrijke indicatie voor doeltreffendheid is het feit dat internationale missies overwegend positief oordeelden over het functioneren van de ANVS.  
• Er is te zien dat de ANVS de benodigde kennis en expertise inzet om haar wettelijke taken uit te voeren en dat zij haar taken onafhankelijk heeft uitgevoerd.  
• Ook de sector oordeelt overwegend positief over de doeltreffendheid van de ANVS. De sector heeft kritiekpunten (bijv. over een verschil in kwaliteitsniveau van inspecties en de wijze en frequentie van communiceren), maar is over het algemeen positief over de bijdrage van de ANVS ten aanzien van het bewaken en bevorderen van de nucleaire veiligheid en stralingsbescherming. 

We zijn kritisch over het functioneren van de driehoek (DEA, DGMI en ANVS). Het niet goed functioneren van de driehoek draagt niet bij aan het doeltreffend en doelmatig functioneren van de ANVS. De redenen hiervoor liggen in structuur, rolopvatting en gedrag. Zo is er veel contact tussen de partijen in de driehoek, maar vindt in beperkte mate een gesprek plaats over een langetermijnvisie op de organisatie. De tijdshorizon van onderwerpen waarop de ANVS toezicht houdt veel langer dan de duur van de financiering van die onderwerpen. 

De mate waarin de ANVS ook in de toekomst doeltreffend zal kunnen functioneren is twijfelachtig. De ANVS staat naar verwachting voor een uitdagende periode. De politieke ambities op nucleair gebied zijn groot en de ANVS moet zich verhouden tot nieuwe ontwikkelingen in het werkveld (o.a. SMR’s). De ontwikkelingen, nu en in de nabije toekomst, gaan een groot beroep doen op de capaciteit (kwantiteit) én de kennis (kwaliteit) van de ANVS. 

Aanbevelingen

We constateren een mismatch tussen de tijdshorizon van de gesprekken in de driehoek en de begrotingscyclus en de tijdshorizon van de context van de ANVS. De ANVS opereert namelijk in een context met lange tijdshorizonten (decennia) – vooral wanneer het nucleaire instellingen betreft – terwijl de gesprekken in de driehoek vaak over de komende (paar) jaar gaan. Deze mismatch vormt een risico voor de doeltreffendheid van de ANVS, gegeven de verwachte groei van de sector. We raden de betrokkenen in de driehoek daarom aan om een visie te ontwikkelen met betrekking tot de vraag hoe de nucleaire veiligheid en stralingsbescherming op de lange termijn geborgd blijven. 

Aansluitend op het formuleren van een visie, bevelen we aan om voor middelen te zorgen die passen bij de langetermijncontext van nucleaire veiligheid en stralingsbescherming en de omvang van de taken. Om beter het gesprek te kunnen voeren over passende middelen bevelen we daarnaast aan om te zorgen voor meer inzicht in de kosten voor het uitvoeren van de taken. 

Ook bevelen we aan om te werken aan het versterken van het samenspel in de driehoek, zodat de externe governance past bij de langetermijnvisie en bijdraagt aan het doeltreffend en doelmatig functioneren van de ANVS. Zie het rapport voor verschillende concrete aanbevelingen op dit punt. 

Het rapport

Benieuwd naar al onze bevindingen? Zie dan het rapport hier.

Ervaring KWINK groep

Bij KWINK groep voeren we veel onderzoeken uit op het gebied van energie. Zo hebben we eerder het Adviescommissie stralingsbescherming geëvalueerd. Ook hebben we eerder het Nationaal Programma RES geëvalueerd, hebben we samen met Rebel de (tussentijdse) evaluatie van het Programma Aardgasvrije Wijken uitgevoerd en mochten we het Programma Energietransitie 2020-2025 van de provincie Utrecht evalueren. Neem contact met ons op als je meer wilt weten over onze aanpak of andere projecten.