Evaluatie ILT: twee stappen vooruit, eentje terug

Afgelopen week stuurde Minister Van Nieuwenhuizen de door KWINK groep uitgevoerde beleidsdoorlichting van de Inspectie Leefomgeving en Transport (ILT) naar de Tweede Kamer. KWINK groep heeft onderzocht of de ILT tussen 2012 en 2017 effectief en efficiënt heeft gefunctioneerd. We concluderen dat de ILT een organisatie in ontwikkeling is. Uit verschillende onderzoeken blijkt dat de ILT niet effectief opereerde. De ILT heeft daarom in 2016 een koerswijziging ingezet. Het is nog te vroeg om te concluderen of deze koerswijziging het gewenste resultaat oplevert. Wel concluderen we dat verbetering mogelijk is op verschillende aspecten: de deskundigheid van de ILT staat onder druk, de ILT is beperkt transparant en de governance binnen het ministerie van IenW belemmert de effectiviteit en efficiëntie van de ILT.

Koerswijziging ILT

Begin 2016 heeft de ILT een nieuwe koers ingezet. Deze koers bestaat uit vier pijlers: 1) de ILT werkt risicogestuurd; 2) de ILT is open over resultaten; 3) de ILT reflecteert en signaleert; en 4) betere efficiency en dienstverlening. We concluderen dat gesprekspartners positief zijn over de koerswijziging. Echter, we geven de ILT twee aandachtspunten mee bij het doorvoeren van de nieuwe koers. Ten eerste is de communicatie over de koers onduidelijk met onrust over de reorganisatie tot gevolg. Ten tweede is het niet de eerste reorganisatie bij de ILT waardoor zorgen opkomen over de continuïteit en consistentie in het optreden van de ILT.

Aanbevelingen

In het rapport formuleren we twaalf aanbevelingen voor de ILT. De Minister geeft in haar reactie aan hoe de ILT opvolging geeft aan deze aanbevelingen. In meerjarenplannen en jaarverslagen zal de ILT de Tweede Kamer hier verder over informeren. Grootste uitdaging is volgens ons om transparant te zijn over deze opvolging. Ten eerste door inzichtelijk te maken wat de resultaten en effecten van de ILT zijn en hier indicatoren voor te formuleren. Ten tweede door de eigen organisatie en onder toezicht staanden te informeren over het werk en de uitdagingen van de ILT.

Ervaring met toezicht en beleidsdoorlichtingen

KWINK groep heeft veel ervaring met toezicht en het evalueren van toezichthouders. Zo evalueerde we eerder de Autoriteit Consument en Markt (ACM) en evalueerde we de toezichthouders op de kwaliteit en gezondheid van plantaardige producten. Daarnaast heeft KWINK groep veel ervaring met het uitvoeren van beleidsdoorlichtingen. Een beleidsdoorlichting is een periodiek onderzoek naar de effectiviteit en de efficiëntie van het gevoerde beleid. Hiervoor zijn standaardvragen geformuleerd. De ILT betreft artikel 24 van de begroting van het ministerie van IenW. Eerder voerde KWINK groep de beleidsdoorlichting van artikel 19 (klimaatbeleid) uit en momenteel voert KWINK groep de beleidsdoorlichting van artikel 23 (het KNMI) uit.