Circulaire ketenprojecten
Een circulair ketenproject is een samenwerkingsverband tussen bedrijven die activiteiten uitvoeren om drempels weg te nemen bij het circulair produceren, organiseren en/of ontwerpen van producten, processen, diensten en/of businessmodellen. Deze samenwerking moet leiden tot grondstoffenbesparing en CO2-reductie.
Met de Subsidieregeling Circulaire Ketenprojecten wil het ministerie deze ketenprojecten stimuleren. Sinds 2020 hebben in totaal 264 samenwerkingsverbanden subsidie ontvangen. Het ministerie van IenW heeft KWINK groep en Copper8 gevraagd te onderzoeken of de subsidieregeling de afgelopen vijf jaar doeltreffend en doelmatig is geweest.
De evaluatie
De evaluatie is uitgevoerd aan de hand van een documentstudie, data-analyse, een enquête onder subsidieontvangers (293 reacties) en (groeps)interviews met betrokkenen vanuit het ministerie van IenW, uitvoerder RVO, circulaire experts en enkele gesubsidieerde samenwerkingsverbanden.
Enkele bevindingen uit de evaluatie:
- In totaal is ruim 20 miljoen euro aan subsidie verstrekt binnen de periode 2020 t/m 2024.
- De subsidieregeling Circulaire Ketenprojecten is doeltreffend waar het gaat om het stimuleren van innovatie en samenwerking (eerste orde effecten). Zo zijn dankzij de subsidieregeling circulaire ketenprojecten gestimuleerd en (nieuwe) samenwerkingen tot stand gekomen.
- De doeltreffendheid ten aanzien van grondstoffenbesparing en afname van CO2- uitstoot, leereffecten voor andere ondernemers en gedragsverandering (tweede orde effecten) is beperkt.
- De subsidieregeling Circulaire Ketenprojecten is gedeeltelijk doelmatig geweest: enerzijds is subsidie verstrekt aan zo veel mogelijk projecten tegen lage uitvoeringskosten; anderzijds is het aannemelijk dat met dezelfde subsidiemiddelen meer effecten bereikt zouden kunnen worden.
Het onderzoek beveelt aan om de subsidieregeling te continueren, onder andere vanuit de overweging dat het ook de komende periode noodzakelijk blijft om samenwerking aan innovatieve ketenprojecten te stimuleren. Daarbij doen we wel enkele aanbevelingen om de doeltreffendheid te vergroten.
Uit de meest recente Integrale Circulaire Economie Rapportage van het PBL blijkt namelijk dat de doelen van het kabinet voor een circulaire economie in 2050 met de huidige vooruitgang niet worden behaald en dat er is behoefte aan de inzet van meer circulaire strategieën, terwijl in Nederland nog veelal op recycling wordt gefocust. Daarom is één van de aanvullende aanbevelingen om in de aanvraagprocedure meer te gaan sturen op de effectiviteit van ketenprojecten, zoals via de circulaire strategie van aanvragen.
Benieuw naar alle conclusies en aanbevelingen? Lees het volledige rapport hier!
Geen nieuwe openstelling in 2026
De staatssecretaris geeft in zijn reactie aan de Tweede Kamer aan dat er geen zicht is op een nieuwe openstelling van de subsidieregeling in 2026, vanwege forse teruggang in het budget voor circulaire economie.
Lees het volledige rapport en de reactie van de Staatssecretaris via deze link.
Ervaring KWINK groep
KWINK groep heeft veel ervaring met het uitvoeren van evaluaties binnen het thema duurzaamheid. Zo evalueerden we in 2024 het Nationaal Programma Regionale Energiestrategie en . Ook heeft KWINK groep al van meerdere subsidieregelingen de doeltreffendheid geëvalueerd, zoals in de evaluatie van de subsidieregeling OV-Klantenbarometer en de evaluatie van zeven subsidieregelingen van het Fonds Cultuurparticipatie.