Evaluatie subsidie Participatiecoalitie openbaar

De Participatiecoalitie 

De Participatiecoalitie (PC) heeft als doel om bewoners en bewonersinitiatieven te ondersteunen bij het pakken van een (steeds grotere) rol in de energietransitie. Deze coalitie is voortgekomen uit het Klimaatakkoord van 2019. 

De PC is een samenwerking tussen vijf maatschappelijke organisaties, die zich allemaal richten op bewonersparticipatie in de energietransitie. De PC bestaat uit:  

• Klimaatstichting HIER  
• Buurkracht  
• De Natuur- en Milieufederaties (NMF)  
• Energie Samen  
• LSA bewoners  

Deze organisaties trekken sinds 2019 gezamenlijk op en ontvangen gezamenlijk subsidie van de ministeries van VRO en KGG. Van deze subsidie voeren de organisaties verschillende activiteiten uit op het gebied van kennisdeling, belangenbehartiging en signalering, en individuele ondersteuning van bewonersinitiatieven / energiecoöperaties.   

De evaluatie 

In de periode 2019-2025 heeft de Participatiecoalitie een subsidie ontvangen vanuit de ministeries BZK en EZK. Het ministerie van VRO vroeg KWINK groep om een evaluatie uit te voeren van de subsidie aan Participatiecoalitie in deze periode.   

In deze evaluatie lag de focus op de effectiviteit van de gesubsidieerde activiteiten en de meerwaarde van de inzet van de Participatiecoalitie. In deze evaluatie keken we naar hoe de coalitie te werk is gegaan, welke rollen de verschillende organisaties hebben ingenomen tijdens de samenwerking, hoeveel/hoe en in hoeverre burgerinitiatieven ondersteund zijn door de totstandkoming van de Participatiecoalitie, en de effectiviteit van de samenwerking tussen de vijf organisaties.   

We beantwoordden deze vragen door een documentanalyse uit te voeren, waarbij onder andere de werkplannen, jaarverslagen, begrotingen en verantwoordingsrapportages onder het vergrootglas zijn gelegd. Daarnaast voerden wij interviews met diverse betrokken partijen, waaronder de vijf leden van de Participatiecoalitie, ambtelijke betrokkenen, en bewonersinitiatieven en energiecoöperaties.   

Conclusies uit het onderzoek  

De evaluatie van de subsidie aan de Participatiecoalitie (PC) laat zien dat de coalitie de afgelopen jaren een belangrijke bijdrage heeft geleverd aan de energietransitie. Met kennisdeling, maatgerichte ondersteuning en belangenbehartiging heeft de PC honderden bewonersinitiatieven geholpen om te professionaliseren en beter samen te werken met gemeenten. Zonder deze inzet zou de beweging van bewonersparticipatie minder ver zijn gekomen. 

De subsidie heeft bovendien gezorgd voor samenwerking tussen de vijf maatschappelijke partners. Door hun kennis te bundelen en gezamenlijk op te treden richting overheden, versterken zij elkaar en spreken zij met één stem. Tegelijkertijd kan de samenwerking nog verder worden verdiept, bijvoorbeeld bij de individuele ondersteuning van initiatieven en in het scherper formuleren van de gezamenlijke propositie. 

De inzet van de PC onderscheidt zich van ander aanbod door de focus op collectieve, onafhankelijke en op maat gemaakte ondersteuning van bewonersinitiatieven. Wel vraagt de groeiende opgave om duidelijke keuzes en transparante prioriteiten. Daarbij is richting vanuit de overheid belangrijk – met heldere kaders en een langetermijnvisie op bewonersparticipatie, gekoppeld aan structurele financiering. Dat biedt houvast voor zowel de coalitie als de initiatieven die zij ondersteunt.

Benieuwd naar het volledige rapport? Lees het dan via deze link! 

Ervaring KWINK groep 

KWINK groep voerde in 2020 en 2022 een evaluatie uit van het Programma Aardgasvrije Wijken en voerde in 2024 een evaluatie uit van het Nationaal Programma Regionale Energie Strategie. Daarnaast heeft KWINK veel onderzoek gedaan op het gebied van participatie, zowel op het thema energietransitie als op andere onderwerpen. Een voorbeeld hiervan is het onderzoek naar participatie bij hernieuwbare energie en een evaluatie van Burgerparticipatie in Maasgouw.