Poster: Wat te doen tegen CO2-uitstotende terrasverwarmers?

De laatste zonnestralen van de dag leggen nog even een warme gloed over het terras. Het is september, de laatste nazomerdagen lijken aangebroken. Het zal niet lang meer duren, of de terrasbezoekers zoeken de warmte binnen in het café… toch? Vele horecaondernemingen weten bezoekers tegenwoordig veel langer op het terras te houden door terrasverwarmers te plaatsen. Echter, deze terrasverwarmers verbruiken veel energie. Zijn er geen alternatieven? Welke strategie kan de gemeente hanteren om het energieverbruik door terrasverwarmers terug te dringen? In opdracht van de gemeente Den Haag deed KWINK groep onderzoek naar deze vragen. De resultaten hebben we overzichtelijk op een poster gepresenteerd.

Veranderlogica als basis in de transitie

Een overgang van reguliere terrasverwarmers naar alternatieven is een transitie die valt binnen de bredere energietransitie. KWINK groep heeft een model ontwikkeld voor overheden dat uitgaat van veranderlogica om een transitie te kunnen realiseren. Dit model biedt overheden handvatten om een specifieke mix van beleidsinstrumenten in te zetten. Om een transitie te bewerkstelligen, dient altijd aan vier voorwaarden te zijn voldaan: 1) technologie is beschikbaar; 2) er is een businesscase; 3) er is draagvlak en 4) wet- en regelgeving is in orde. Per voorwaarde analyseren we de stand van zaken en onderzoeken we de mogelijkheden om tot een gerichte set van aanbevelingen te komen. Deze analyse leidde in het terrasverwarmerstraject tot de volgende conclusies:

• Technologie beschikbaar: er zijn meerdere alternatieven beschikbaar. De CO₂-uitstoot is tot 14 keer lager bij elektrische heaters en tot 100 keer lager bij gas heaters.
• Businesscase: de terugverdientijd voor alternatieven is minder dan twee jaar, omdat het energieverbruik omlaag gaat. De businesscase lijkt voor horecaondernemers dus geen belemmering te vormen.
• Draagvlak: De (on)bekendheid van alternatieven staat het draagvlak voor de overstap naar duurzame alternatieven in de weg. Alternatieven zijn veelal minder zicht baar op het terras waardoor bezoekers eerder doorlopen naar een terras waar wel een verwarming te zien is. Horecaondernemers verwachten daarom dat ze met alternatieven minder bezoekers trekken en dus minder baten zullen hebben.
• Wet- en regelgeving: Er zijn geen belemmeringen in wet- en regelgeving met betrekking tot het gebruik van alternatieven. De afgelopen jaren is het wel complex gebleken om het gebruik van reguliere terrasheaters te verbieden.

Bij de poster is een rapportage geschreven waar de analyse per onderdeel is beschreven.

Aanbevelingen: communicatie en financiële prikkels

Draagvlak en de baten vormen dus de belangrijkste drempel in de transitie. Om deze te beïnvloeden bevelen we de gemeente Den Haag ten eerste aan in te zetten op communicatie en collectieve oplossingen. Als alle ondernemers op het Plein of de Grote Markt overstappen op alternatieven, vermindert het risico dat bezoekers bij de buren gaan zitten die wel een terrasverwarmer hebben.  Ten tweede bevelen we de gemeente aan om financiële prikkels in te zetten om de transitie te versnellen en voorlopers te belonen. Dit kan door een subsidie te verstrekken of door bestaande financieringsstromen in te zetten (bijvoorbeeld korting op vergunning- of belastingtarieven). We bevelen aan deze financiële prikkels breed in te zetten op de vermindering van de CO₂-uitstoot door horecaondernemingen en dit niet te beperken tot terrasverwarmers.

Ervaring met onderzoek naar klimaatbeleid en de energietransitie

KWINK groep heeft veel ervaring met onderzoek op het gebied van klimaatbeleid en de energietransitie. Zo werd eerder het elektrisch rijden onder de loep genomen en hebben we in het najaar van 2018 de Green Deal aardgasvrije wijken geëvalueerd. Ook deden we onderzoek naar de werking van de aanpak van het Energieakkoord voor duurzame groei en is in samenwerking met CE Delft het klimaatbeleid van 2012 tot 2016 doorgelicht.