Korter of slimmer collegejaar voor minder werkdruk

De aanleiding voor de pilots 

De Jonge Akademie heeft in 2021 het advies “Een slimmer academisch jaar” gepubliceerd. Hierin constateert de Jonge Akademie dat het Nederlands academisch jaar in vergelijking met het buitenland relatief lang en intensief is. Dat veroorzaakt volgens de Jonge Akademie een hoge werkdruk voor studenten, docenten en onderzoekers en laat weinig tijd over voor onderzoek en andere wetenschappelijke kerntaken. Naar aanleiding hiervan heeft het ministerie van OCW in 2023 het startsein gegeven voor een vierjarige landelijke pilot naar “Rust en Ruimte” in het collegejaar. Instellingen konden deelnemen met pilots, met als doel om het aantal onderwijs- en/of tentamenweken op een verantwoorde wijze terug te brengen, en/of bestaande onderwijsactiviteiten slimmer in te richten. Met als doel het terugbrengen van de werkdruk van docenten, ondersteunende staf en studenten. Vijftien instellingen namen deel, met 43 pilots. 

Reflexieve monitoring en ontwikkelingsgericht evalueren 

KWINK groep heeft de 43 pilots Slimmer Collegejaar gemonitord en vervolgens een tussenevaluatie opgeleverd. Hierbij is nauw samengewerkt met Erasmus University en de Universiteit van Amsterdam. We hebben gebruik gemaakt van reflexieve monitoring en ontwikkelingsgericht evalueren. Hierbij ligt de nadruk op leren en bijsturen, om zo tot structurele verandering te komen. 

De eerste resultaten van de pilots 

In het rapport van de tussenevaluatie gaan we uitgebreid in op de eerste opbrengsten van de pilots. Drie interventies zijn relatief vaak ingezet door de instellingen, en worden over het algemeen gezien als succesvol voor het creëren van rust en ruimte in het collegejaar. We raden opleidingen/instellingen die meer rust en ruimte willen creëren dan ook aan om in geval deze drie interventies te overwegen: 

1. Een korter collegejaar: langere zomerperiode en/of kerstreces. 
2. Verminderen van het aantal toetsen en/of herkansingen. 
3. Een minder vol curriculum en vervolgens voorkomen dat vrije ruimte wordt ingevuld met verplichte nieuwe activiteiten/ stof.

Ervaring KWINK groep 

KWINK groep helpt publieke organisaties bij het monitoren van beleid en maatschappelijke vraagstukken. Dit doen we via een reflexieve monitoringscyclus, waarbij we met betrokkenen gezamenlijk analyseren en reflecteren op wat in kaart is gebracht. Eerder pasten we dit bijvoorbeeld toe in de OV sector.