Nieuw boek: Verstrikt in het Vangnet

Centraal in het boek staat het inzicht dat chaos en onrecht binnen het sociaal domein zelden het gevolg zijn van uitvoeringsfouten alleen. Veel vaker blijken deze het gevolg van structurele ontwerpfouten in beleid en wetgeving. Regelingen stapelen zich op, grijpen complex op elkaar in en houden geen rekening met de belevingswereld van de burger. De burger zelf moet zich een weg banen door een ondoorzichtig stelsel van verplichtingen, voorwaarden en terugvorderingen. Deze situatie leidt niet alleen tot frustratie en stress, maar in sommige gevallen zelfs tot uitzichtloosheid en schade.

De auteurs benadrukken dat het sociaal domein bestaat uit een veelheid aan sterk verweven regelingen. Vanuit deze constatering analyseert het boek de zogenoemde ‘besturingstechnologie’: de manier waarop overheden beleidsregelingen technisch en organisatorisch vormgeven en uitvoeren, inclusief hun inrichting, financiering, informatiehuishouding en sanctiesystematiek. Een belangrijk uitgangspunt is dat regelingen een beperkte levensduur hebben, maar in de praktijk vaak worden geperfectioneerd in plaats van tijdig aangepast.

In Verstrikt in het vangnet worden oplossingen aangedragen om systeemfalen in het sociaal domein tegen te gaan. De auteurs pleiten voor de instelling van de Kompaan met het mandaat om namens overheden maatwerkbesluiten te nemen in complexe gevallen, wanneer burgers vastlopen in het stelsel en formele regels tekortschieten. Daarnaast bepleiten zij structurele hervormingen: geen gedetailleerde rekenregels meer voor uitzonderlijke gevallen, maar ruimte voor professionele beoordeling op basis van globale criteria. Voor de lange termijn is een fundamentele herziening van het gehele stelsel nodig, met als uitgangspunt eenvoud, onderlinge samenhang en het centraal stellen van de belevingswereld van de burger.

Het boek is het resultaat van twee jaar onderzoek en samenwerking tussen verschillende auteurs met diverse achtergronden. Het boek bevat een essay dat ingaat op het systeemfalen van het sociaal domein. Daarnaast zijn er vijftien verdiepende essays opgenomen, waarin auteurs reflecteren vanuit hun eigen discipline op de knelpunten in het sociaal domein en bijdragen aan het debat over de noodzaak van systeemvernieuwing.

Bij KWINK groep herkennen we de urgentie van dit vraagstuk. We werken regelmatig aan evaluaties, beleidsanalyses en hervormingsvraagstukken binnen het sociaal domein. Het boek biedt waardevolle inzichten voor iedereen die bij wil dragen aan een eerlijker en effectiever stelsel. Vanuit KWINK groep waren Roel in `t Veld en Maarten Noordink betrokken. Het boek kwam tot stand onder redactie van Roel en Maarten schreef mee aan het essay In de diepte is het stil.

Meer informatie over het boek is te vinden op de website van Eburon.