Evaluatie Basisnet afgerond en naar de Kamer

Basisnet Vervoer Gevaarlijke Stoffen

Het vervoer van gevaarlijke stoffen brengt risico’s met zich mee. Bij een ongeval tijdens het transport kunnen gevaarlijke stoffen vrijkomen, met schadelijke of zelfs dodelijke gevolgen. Hoewel de kans dat een dergelijk incident plaats vindt klein is, dient hiermee wel degelijk rekening gehouden te worden bij de vormgeving van bebouwingsplannen rond de infrastructuur. Om een duurzaam evenwicht te bereiken tussen vervoer van gevaarlijke stoffen, ruimtelijke ontwikkeling en veiligheid is de Regeling Basisnet ingevoerd.

Het Basisnet heeft zowel betrekking op vervoer van gevaarlijke stoffen over spoor, over het wegennet en over water. Omdat de meeste problemen worden ervaren rondom het vervoer van gevaarlijke stoffen rondom het spoor, hebben we ons in de evaluatie voornamelijk gericht op het Basisnet Spoor.  

Een van de pijlers van het Basisnet is dat (proactief) gestuurd wordt op transportstromen, om daarmee te voorkomen dat vastgestelde risicoplafonds niet worden overschreden. Risicoplafonds betreffen de maximale hoeveelheid risico die in de omgeving van een spoortraject aanwezig mag zijn als gevolg van het vervoer van gevaarlijke stoffen.  

Aandacht in de media

Vervoer van gevaarlijke stoffen over spoor is een onderwerp dat ook recent (veel) media-aandacht heeft gekregen. Zo stuurde afgelopen januari de burgemeesters van de vijf grote Brabantse steden een brandbrief aan de staatssecretaris van Infrastructuur over het vervoer van gevaarlijke stoffen over het spoor door hun (binnen)steden. Ze vroegen de staatssecretaris om duidelijkheid over wie welke rol op zich neemt. Net zoals in de eerdere brandbrieven pleiten ze ervoor om het vervoer van gevaarlijke stoffen door minder dichtbevolkte gebieden te laten gaan en voor het gebruik van buisleidingen om stoffen te verplaatsen.

Conclusies van de evaluatie Basisnet

Op hoofdlijnen concluderen we dat de huidige systematiek van het Basisnet niet heeft gezorgd voor het beoogde duurzame evenwicht, omdat de systematiek tekortkomingen bevat. Ook hebben bepaalde aannames achter de werking van de systematiek in de praktijk anders uitgepakt.  Het Basisnet biedt daarmee niet de wettelijke handvatten om proactief te kunnen sturen op transportstromen, waardoor de systematiek met vastgestelde risicoplafonds waarop proactief gestuurd wordt in de praktijk niet functioneren. Voor de gedetailleerdere conclusies verwijzen wij u graag naar het rapport.

Reactie van de staatssecretaris

De staatssecretaris heeft middels een Kamerbrief gereageerd op de evaluatie. Daarin geeft zij aan: ‘Het onderzoek bevestigt mijn eerdere conclusie en die van mijn voorgangers dat het huidige basisnet-systeem niet afdoende werkt en helaas ook niet kan werken, en dat het daarom tijd wordt de bakens te verzetten.’ In de brief gaat zij verder uitgebreid in op de belangrijkste conclusies en de betekenis daarvan voor een vernieuw (Robuust) Basisnet.