Onderzoek kwaliteitsmeetinstrumenten van de Rechtspraak

De Rechtspraak heeft drie landelijke meetinstrumenten kwaliteit: visitaties, klantwaarderingsonderzoeken (KWO) en medewerkerswaarderingsonderzoeken (MWO). Met die instrumenten probeert de Rechtspraak zicht te krijgen op de staat van de (zorg voor) kwaliteit van de rechtspraak. De laatste jaren is er steeds meer discussie ontstaan binnen de Rechtspraak over opzet, inrichting, nut en frequentie van de instrumenten. Daarom heeft de Raad voor de Rechtspraak KWINK groep gevraagd een onderzoek uit te voeren naar de huidige opzet en inrichting van de drie instrumenten en welke stappen nodig zijn om dit te verbeteren. 

KWINK groep voerde dit onderzoek uit in samenwerking met Hans de Bruijn en Manja Bomhoff. Het onderzoek is hier te raadplegen.  

Onderzoeksvragen en scope 

In het onderzoek stonden twee onderzoeksvragen centraal: 

1. Hoe presteren de drie instrumenten KWO, MWO en visitatie individueel én gezamenlijk vanuit het perspectief van het kwaliteitszorgbeleid van de Rechtspraak?  

1. Welke stappen zijn nodig om de inzet/ uitvoering in overeenstemming te krijgen met het actuele beoogde doel? 

Het onderzoek heeft zich primair gericht op de drie landelijke meetinstrumenten kwaliteit MWO, KWO en visitatie. Andere voorzieningen voor kwaliteitszorg, zoals professionele standaarden, intervisie en functioneringsgesprekken vielen buiten de scope van dit onderzoek. 

 Voor dit onderzoek is een documentstudie uitgevoerd en zijn diverse interviews en groepsgesprekken gevoerd.  

Belang van inzicht in en leren van kwaliteitsmeetintsrumenten 

Uit het onderzoek komt naar voren dat het belang van inzicht in en leren van klantwaardering, medewerkerswaardering en visitatie binnen de Rechtspraak breed wordt gedragen. Met name het vergaren van inzicht om er vervolgens van te kunnen leren en verbeteren is een doelstelling die door alle gesprekspartners wordt onderschreven.  

Ook is er waardering voor het feit dat er rechtspraakbreed afspraken zijn over het structureel ophalen van inzichten aan de hand van deze drie instrumenten. Tegelijkertijd wordt benadrukt dat er, naast landelijke afspraken en ook landelijke resultaten, veel waarde wordt gehecht aan het krijgen van inzicht in de ‘lokale’ resultaten, de resultaten op gerechtsniveau (en het niveau van de diensten).  

Aanbevelingen 

Uit het onderzoek komt ook naar voren op welke aspecten van de kwaliteitsmeetinstrumenten er binnen de Rechtspraak kritiek was. De kritiek op het KWO en het MWO bleek anders van aard en van toon dan de kritiek op het visitatie-instrument. Op grond hiervan hebben we aanbevelingen gedaan voor alle drie de kwaliteitsmeetinstrumenten:   

• Voor het KWO en MWO zijn door ons fundamentele aanpassingen aanbevolen. In het rapport hebben wij richtingen geschetst voor het herontwerpen van de twee instrumenten.  
• Voor de visitatie volstaan instrumentele aanpassingen. Bij dit instrument gaat het veeleer om het maken van expliciete keuzen in een aantal belangrijke dilemma’s rondom de inzet en opzet van het instrument. In het rapport geven we aan wat die dilemma’s zijn en welke factoren relevant zijn bij het maken van een keuze in deze dilemma’s. 

Benieuwd naar wat de richtingen voor het herontwerp van het KWO en MWO zijn? Of de naar de dilemma’s die wij schetsen rondom de inzet en opzet van de visitatie? Lees dan ons onderzoek.  

Heeft u vragen over het uitvoeren van onderzoek naar kwaliteitsmeetinstrumenten in uw eigen organisatie? Neem dan gerust contact op met Bill van Mil.