Sámen naar een duurzaam gezonde en veilige leefomgeving in Brabant. Dat is de ondertitel van de beleidsnota Provinciaal Milieu- en Waterplan (PMWP) van de provincie Noord-Brabant. In deze beleidsnota wordt het milieu- en waterbeleid van de provincie voor de periode 2016-2021 beschreven. De provincie heeft KWINK groep gevraagd een beleidsevaluatie van dit plan uit te voeren.
In het najaar van 2021 hebben wij deze beleidsevaluatie uitgevoerd. Het eindrapport van de eindevaluatie en de reactie van Gedeputeerde Staten zijn sinds december openbaar.
Tussenevaluatie 2018
Met het Provinciaal Milieu- en Waterplan (PMWP) koos de provincie in 2016 voor een integrale en gebiedsgerichte benadering van de fysieke leefomgeving. In 2018 voerde KWINK groep in samenwerking met Panteia al de tussenevaluatie van het PMWP uit. Gedeputeerde Staten kondigden begin 2019 in een Statenmededeling een aantal concrete maatregelen aan voor de resterende looptijd van het PMWP op basis van de gegeven conclusies en aanbevelingen.
Beleidsevaluatie einde looptijd PMWP
Met het zicht op het einde van de planperiode in 2021, wilde de provincie Noord-Brabant de effectiviteit en efficiëntie van het uitgevoerde beleid evalueren op het gebied van milieu. Het onderdeel water is in 2020 al separaat geëvalueerd en viel dus buiten de scope van dit onderzoek. Het milieuplan bevat ambities voor de volgende thema’s in het kader van de fysieke leefomgeving:
- Lucht en geluid;
- (Duurzame benutting van) bodem;
- Externe veiligheid rondom natuurbranden en drugsafval;
- Duurzame grondstoffenvoorziening, -energievoorziening, -voedselvoorziening.
De hoofdvraag van de beleidsevaluatie is: in hoeverre is het PMWP doeltreffend en doelmatigheid geweest? Om deze vraag te beantwoorden bekeken wij het doelbereik, de bijdrage van de aanpak van de provincie, de rol van de provincie en de ingezette middelen. Ook evalueerden we in hoeverre opvolging is gegeven aan de aanbevelingen in de Statenmededeling. De focus van de evaluatie lag op de periode sinds de tussenevaluatie (2018 – 2021). De provincie wil met deze evaluatie niet alleen terugkijken, maar ook leren voor de toekomst.
We concluderen dat de provincie haar wettelijke taken adequaat uitvoert. Maar ook dat het aannemelijk is dat het PMWP in beperkte mate doeltreffend is geweest voor wat betreft de provinciale ambities. Op basis van de bevindingen doen we een aantal aanbevelingen voor de toekomst:
- Bepaal in hoeverre integraliteit bij de uitvoering van beleid noodzakelijk en/of gewenst is en maak duidelijk welke onderdelen al dan niet integraal uitgevoerd worden.
- Concretiseer en koppel een (integrale) uitvoeringsagenda en governance aan ieder (nieuw) opgesteld beleidskader.
- Bouw dynamiek in. Zorg dat op papier beschreven beleid, zoals het PMWP, periodiek getoetst wordt aan de praktijk en herijkt wordt waar nodig.
- Concretiseer doelen en overweeg de invloedssfeer van de provincie met betrekking tot gestelde doelen.
- Maak expliciet hoe en wanneer verschillende inhoudelijke belangen tegen elkaar moeten worden afgewogen.
In ons rapport is te lezen hoe wij tot deze aanbevelingen zijn gekomen. In reactie op het rapport geeft Gedeputeerde Staten aan dat de evaluatie belangrijke inzichten en lessen biedt voor het toekomstige milieubeleid van de provincie. Deze inzichten neemt de provincie mee in het opstellen van het Beleidskader milieu, als uitwerking van de Omgevingsvisie.
Ervaring met beleidsevaluaties
KWINK groep heeft veel ervaring met het uitvoeren van beleidsevaluaties en beleidsdoorlichtingen op het gebied van milieu en klimaat. Zo evalueerden we de Green Deal Aardgasvrije Wijken en het Energieakkoord voor duurzame groei. Ook voerden we de beleidsdoorlichting van het klimaatbeleid van het Rijk (artikel 19 van hoofdstuk XII van de Rijksbegroting) en de beleidsdoorlichting van het KNMI (artikel 23 van hoofdstuk XII van de Rijksbegroting) uit.