Verschillen in gemeentelijke telecomleges groot en onverklaarbaar

Staatssecretaris Mona Keijzer presenteerde afgelopen week het Actieplan Digitale Connectiviteit aan de Tweede Kamer. Aanleiding is dat de economische en maatschappelijke afhankelijkheid van connectiviteit toeneemt. Het is steeds belangrijker dat iedereen altijd en overal de beschikking heeft over een snelle internetverbinding. Om snel internet mogelijk te maken zijn telecomnetwerken nodig. Gemeenten voeren beleid met betrekking tot deze telecomnetwerken. Dit beleid verschilt vaak, bijvoorbeeld in kosten. Hoge kosten kunnen een belemmering vormen om telecomnetwerken aan te leggen. KWINK groep onderzocht wat precies de verschillen tussen gemeenten zijn. Het onderzoek is samen met het Actieplan Digitale Connectiviteit gepubliceerd. We geven antwoord op vragen over dit onderzoek.

Wat is de opvallendste uitkomst?

We constateren dat de verschillen in leges tussen gemeenten groot zijn. Gemeenten rekenen deze leges als vergoeding voor de vergunning die nodig is om te mogen graven en om te controleren of de werkzaamheden volgens de vergunning worden uitgevoerd. Er zijn gemeenten die voor de aanleg van 125 meter telecomkabels ongeveer € 50 rekenen. Andere gemeenten rekenen meer dan € 1.000 voor werkzaamheden van dezelfde lengte. De hoge leges in sommige gemeenten vormen een drempel voor bedrijven om telecomnetwerken (bijvoorbeeld glasvezel) aan te leggen. In het onderzoek hebben we geen verklaringen gevonden voor deze verschillen.

Hoe is KWINK groep tot dit resultaat gekomen?

We hebben de legesverordeningen van alle 380 gemeenten in Nederland bestudeerd. Dit was een flinke klus. Vier onderzoekmedewerkers zijn hier een week lang mee bezig geweest. Per gemeente verschilt hoe een lege wordt opgebouwd: in Amstelveen werken ze met een vast tarief maar in Den Helder is het afhankelijk van de lengte van de werkzaamheden. We hebben daarom drie lengtes van werkzaamheden gedefinieerd waarvoor we de tarieven in alle gemeenten hebben bepaald. Daardoor hebben we de leges kunnen vergelijken.

Eerder hebben we overigens op een vergelijkbare wijze inventarisatieonderzoek gedaan. Zo hebben we geïnventariseerd welke samenwerkingsverbanden tussen gemeenten in Nederland er bestaan.

Wat gaat er nu veranderen?

In het Actieplan Digitale Connectiviteit heeft de Staatsecretaris aangekondigd dat transparantie over leges en het beleid van gemeenten wenselijk is. Op de website samensnelinternet.nl worden tarieven daarom gepubliceerd en best practices gedeeld. Ik denk dat deze strategie van naming & shaming zou kunnen werken om gemeenten bewust te maken van de opvallende verschillen. De informatie moet de gemeenten dan wel bereiken. Volgens mij zouden de VNG of (vak)media hier een rol kunnen spelen.