Samenwerking in het ruimtelijk-economisch domein leidt in regio de Drechtsteden regelmatig tot discussie tussen de betrokken gemeenten over ‘wie waarover gaat’. Deze discussies leiden veel af van de inhoud. KWINK groep en het Tilburg Center for Regional Law and Governance (TiREG) zijn gevraagd om hierover te adviseren. We concluderen dat een uitweg voor dit type problematiek vaak wordt gezocht in de structuur van de samenwerking, bijvoorbeeld het veranderen van de taakverdeling tussen de regio en de gemeenten in de regio. Maar structuuroplossingen zijn niet zaligmakend.
De uitdaging waar de Drechtsteden voor staan, is het stimuleren van samenwerkend gedrag bij politici en bestuurders in de regio. Daarbij gaat het naast inhoud en structuur, ook over proces en cultuur, en het zoeken van oplossingen op die dimensies. Op basis van gesprekken in de Drechtsteden en een vergelijking met andere regio’s hebben we vijf ‘werkzame principes’ voor regionale samenwerking geïdentificeerd, die de kans op een effectieve én legitieme samenwerking in het ruimtelijk-economisch domein vergroten:
- Gedeeld urgentiebesef als noodzakelijke voorwaarde;
- Opstellen regionale agenda, voorbij de gebruikelijke (bestuurlijke) samenwerkingspartners;
- Werken met coalities van gemeenten die wel willen op bepaalde dossiers;
- Inrichten van concrete projecten binnen het bredere samenwerkingsproces;
- Procesoplossingen voor taak-en rolverdeling.
Ons onderzoek kan een waardevolle bijdrage leveren aan de meer fundamentele discussie over de toekomst van ruimtelijk-economische regionale samenwerking die momenteel speelt in de Drechtsteden. Wij zien een regio voor ons waarin de Drechtsteden blijven samenwerken in het ruimtelijk-economisch domein, maar waarbinnen ruimte is voor coalities van gemeenten die op bepaalde dossiers meer samen willen doen.