Hoe succesvol te framen?!

Het begrip framing is niet meer weg te denken uit het hedendaagse politieke debat. Door bepaalde aspecten uit te lichten kan een specifiek beeld worden neergezet. CO2-dumping, de villasubsidie of een VOC-mentaliteit zijn voorbeelden van frames uit de Nederlandse politiek. Maar wat bepaalt nu of een frame werkt? Maakt het uit wie het zegt, welke woorden iemand gebruikt, of waar iemand een frame gebruikt? Bas Vollebregt onderzocht tijdens zijn afstudeerstage bij KWINK groep in samenwerking met de TU Delft welke factoren framen succesvol kunnen maken.

Meer dan woordgebruik

Framing is een veelgebruikte term in de Nederlandse politiek. Regelmatig wordt een politicus ervan beschuldigd “aan het framen” te zijn. Vrijwel altijd zal dit te maken hebben met het spelen met taal. Bas benadrukt in zijn afstudeeronderzoek dat framing veel breder is dan taal. Framing staat voor het uitlichten van bepaalde aspecten van iets dat wordt beschreven, bij voorkeur dié aspecten die zorgen voor een positiever beeld bij de ontvanger. Dit kan op verschillende manieren, namelijk:

• het veranderen van de boodschapper;
• het aanpassen van het medium;
• het presenteren van andere informatie vóór of ná het frame.

Framen in het CO2-opslag debat

In zijn onderzoek richtte Bas zich op framing rondom het ondergronds opslaan van CO2. Het ondergronds opslaan van CO2 gebeurt door CO2 af te vangen bij bijvoorbeeld elektriciteitsproductie en de CO2 vervolgens op te slaan in een lege ondergrondse ruimte, zoals een gasveld. Het debat over het ondergronds opslaan van CO2 is wereldwijd zeer actueel na het klimaatakkoord, maar ook in Nederland gaat het wellicht een grotere rol krijgen. Bas heeft voor communicatie rondom het ondergronds opslaan van CO2 de invloed van de volgende aspecten onderzocht:

• De onafhankelijkheid van de boodschapper. Een vergelijking van een wetenschapper versus een vertegenwoordiger van een oliebedrijf.
• Het spreken in termen van veiligheid of juist in termen van risico’s.
• De argumentatie waarom een risico (niet) acceptabel zou zijn.

Succesvol framen

Van de factoren in het onderzoek bleek de onafhankelijkheid van de boodschapper de grootste invloed te hebben op de effectiviteit van de frames.  Wanneer er dus nagedacht wordt over een communicatiestrategie kan het lonend zijn om éérst te kijken naar de boodschapper en daarna pas naar de formulering. De invloed van de overige factoren kon in het onderzoek niet worden vastgesteld. Deze factoren vragen om verder onderzoek.

Ervaring KWINK groep

KWINK groep adviseert regelmatig rond het thema klimaat & energie. Bent u geïnteresseerd de thematiek rondom framing dan kunt u contact opnemen met Maarten Noordink.