Adviesraad Internationale Vraagstukken deskundig en onafhankelijk

De Adviesraad Internationale Vraagstukken is deskundig en onafhankelijk en levert adviezen van goede kwaliteit. Dit blijkt uit de evaluatie van de AIV die KWINK groep heeft uitgevoerd over de periode 2006 – 2014. De AIV heeft het eindrapport op 8 juli aangeboden aan de ministers van Buitenlandse Zaken, Ontwikkelingssamenwerking en Defensie en de voorzitters van de Eerste Kamer en Tweede Kamer.

De Adviesraad Internationale Vraagstukken (AIV) is een onafhankelijk, permanent adviescollege dat gevraagd en ongevraagd de regering en de Staten-Generaal adviseert over het buitenlandse beleid, in het bijzonder met betrekking tot de rechten van de mens, vrede en veiligheid, ontwikkelingssamenwerking en Europese integratie.

Deskundig en onafhankelijk

Uit de enquête en de gesprekken die zijn gehouden in het kader van de evaluatie blijkt dat de AIV wordt gezien als deskundig  en onafhankelijk. De huidige structuur van de AIV, bestaande uit een koepel met vier permanente commissies, is een waarborg voor kwaliteit. De kwaliteit van de adviezen van de AIV is volgens betrokken partijen hoog en is verbeterd gedurende de evaluatieperiode. De adviezen hebben een informerende functie en worden in veel gevallen gewaardeerd en gebruikt als ‘naslagwerk’.

Aandachtspunten

Uit de evaluatie volgt ook een aantal aandachtspunten. Ten eerste zijn zowel de AIV als de opdrachtgevers ontevreden over de processen waarin het werkprogramma tot stand komt en waarin adviesaanvragen worden opgesteld. Ten tweede vragen veel partijen de AIV om een duidelijkere positionering als ‘countervailing power’, door meer afstand te nemen van beleidsstandpunten van opdrachtgevers en door meer ongevraagde adviezen uit te brengen. Tot slot wordt aanbevolen om een actievere rol te vervullen in het maatschappelijk debat en meer aandacht te besteden aan de ‘landing’ van adviezen bij opdrachtgevers.

Doorwerking

Opvallend is dat ondanks de deskundigheid van de AIV en de hoge kwaliteit van de adviezen sommige partijen kritisch zijn over de doorwerking van de adviezen in het kabinetsbeleid. Ook blijkt uit de gesprekken dat de adviesbehoefte van een deel van de opdrachtgevers is gewijzigd. Met name gesprekspartners vanuit het Ministerie van Buitenlandse Zaken zijn van mening dat de lange adviestrajecten en omvangrijke rapporten van de AIV geen invulling meer geven aan de huidige adviesbehoefte.

Reactie AIV

In de begeleidende brief bij het evaluatierapport spreekt de AIV haar waardering uit voor de positief-kritische toon van de evaluatie. De verwachting is dat het rapport in de komende raadsperiode van grote waarde zal zijn voor het functioneren van de AIV. De AIV spreekt de ambitie uit om invulling te geven aan de aanbevelingen, zonder daarbij haar kerntaak uit het oog te verliezen.

KWINK groep doet vaker onderzoek naar het functioneren van onafhankelijke adviesorganen. Voorbeelden zijn de evaluatie van de Commissie van Aanbestedingsexperts (2015) en de evaluatie van de Adviescommissie Vreemdelingenzaken (ACVZ) (2014).