Meer grip op klimaatbeleid: de KWINK-aanpak

Meters maken met klimaatbeleid? De noodzaak wordt door iedereen gevoeld. De uitvoering is echter complex. Oplossingen zijn met veel (technische) onzekerheden omgeven en het aantal betrokken partijen en hun belangen zijn groot. KWINK groep helpt overheden grip op klimaatbeleid te krijgen door te adviseren gedurende de vier fasen van de beleidscyclus. In deze interactieve infographic is een aantal tools weergegeven die we hanteren om overheden te ondersteunen.

Grip op een samenhangend klimaatbeleid

De eerste stap in de beleidscyclus is het opstellen van klimaatbeleid. In deze fase vertaal je ambities voor de lange termijn naar instrumenten en acties die je op korte termijn kunt uitvoeren. Dat doen we door het opstellen van een Theory of Change (ToC). Een ToC maakt inzichtelijk hoe jouw beleidsmaatregelen beogen bij te dragen aan de lange termijn doelen. Daarbij worden alle veronderstelde tussenstapjes (via activiteiten, directe resultaten, (gedrags)effecten tot langere termijn effecten) tot aan de lange termijn doelen (beoogde CO2-reductie) geëxpliciteerd. In de praktijk is klimaatbeleid natuurlijk geen geheel nieuw terrein. Vaak zijn er al maatregelen genomen. Nieuwe maatregelen dienen aan te sluiten bij het bestaande Met een ToC maken we de samenhang tussen de inspanningen op de verschillende thema’s binnen klimaatbeleid duidelijk. Dit helpt om binnen jouw organisatie het gesprek aan te gaan over de prioritering; doen we de juiste dingen? Voor elk van de tussenstapjes in je Theory of Change kun je indicatoren (KPI’s) formuleren. Dit stelt je in staat om gedurende de uitvoering van je beleid te beoordelen of je klimaatbeleid succesvol is. Het monitoren op de tussenstapjes geeft meer grip dan het (uitsluitend) beoordelen van je beleid aan de hand van CO2-reductie. Het resultaat in termen van CO2-uitstoot wordt immers eveneens door andere factoren beïnvloed. Aan de slag gaan met een Theory of Change? Neem contact op met Annelies Dijkzeul.

Grip op uitvoering

In de tweede stap in de beleidscyclus wordt het beleid in uitvoering gebracht. Omdat klimaatbeleid interdisciplinair is en gemeenten voor de realisatie van ambities in grote mate afhankelijk zijn van andere partijen is het belangrijk stakeholders te betrekken. KWINK groep helpt een gestructureerde stakeholderanalyse uit te voeren zodat duidelijk is wie de stakeholders zijn, wanneer zij het beste betrokken kunnen worden en in welke rol. Ook biedt KWINK groep ondersteuning bij het nadenken over (burger)participatie en het benutten van de energie uit de samenleving. Draagvlak is immers even kwetsbaar als belangrijk. Daarnaast is het van belang om na te denken over de vraag: wat pak ik als overheid zelf op, en waar is het verstandiger om samen te werken. Voor sommige interventies wil je misschien autonomie en maatwerk kunnen leveren, maar op andere onderwerpen kan het belangrijk zijn om niet zelf het wiel uitvinden, en tijd en kosten te besparen samen te werken met andere overheden. Voor vragen over uitvoering en het betrekken van bewoners en andere stakeholders kun je contact opnemen met Fritzi Reijerman.

Grip op voortgang en onzekerheden

De derde fase in de beleidscyclus bestaat uit het monitoren van de voortgang. Als beleidsmaker wil je zicht houden op de realisatie van resultaten zodat tijdige bijsturing mogelijk is. Het klimaatbeleid is omgeven met onzekerheid rondom technologie, maatschappelijke perceptie en het beleid van andere overheden. Monitoring van onzekerheden en resultaten is daarom belangrijk. KWINK groep monitort door te adviseren over indicatoren bij de verschillende tussenstappen en subdoelen in de Theory of Change en een kader op te stellen zodat periodiek onzekerheden kunnen worden geanalyseerd. Neem contact op met Frederique Uyterlinde als je meer wil weten over monitoring van klimaatbeleid.

Grip op leren en verantwoorden

De vierde fase in de beleidscyclus staat in het teken van leren en verantwoorden. De maatschappij en politiek (gemeenteraad) hebben behoefte aan transparantie over resultaten. Door onder meer gebruik te maken van sturingscirkels maakt KWINK groep resultaten inzichtelijk. In de sturingscirkels is snel en overzichtelijk weergeven met welke inspanningen het beoogde resultaat is bereikt en met welke inspanningen wellicht moet worden gestopt. We komen tot deze resultaten door de indicatoren die zijn opgesteld in de ToC te meten. Daarnaast tonen de sturingscirkels wat verwacht mag worden als effect van een inspanning op de lang termijn ambities door onderscheid te maken tussen ‘controle’, ‘invloed’ en ‘lobby’. Door te leren van de resultaten, kun je beleid aanscherpen en bijsturen.

KWINK groep  kan ondersteuning bieden in een rol als adviseur bij het opstellen of uitvoeren van klimaatbeleid of tussentijds of achteraf het klimaatbeleid evalueren. Onze aanpak kenmerkt zich door co-creatie met betrokken stakeholders, ambtelijke organisatie en bestuur. We combineren technisch expertise en bestuurskundige kennis en ervaring om tot een gedegen en gedragen oplossing te komen.